Bouwsector gaat sombere periode tegemoet

De NVB, de vereniging voor ontwikkelaars en bouw ondernemers, ziet de productie van de bouwsector in 2011 somber in. Ook het verdere toekomstperspectief van de bouwsector wordt negatief ingeschat. Na een kleine opleving in 2012 zal de bouw in 2013 weer een stapje terug moeten doen. De NVB is een stuk negatiever dan het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB), dat voorspelt dat de sector in 2011 en de jaren daarna weer langzaam zal aantrekken.

Na twee zware jaren blijft de bouwsector ver achter bij andere branches die juist weer in de lift zitten na de recessie. De bouw heeft hiermee een productieverlies van 15 procent geleden.

De economische crisis heeft ervoor gezorgd dat er tussen de dertig en vijftig procent aan personeel uit de bouw is ontslagen. Voornamelijk architecten en projectontwikkelaars kregen het zwaar te verduren. In 2009 en 2010 is er nog wel een redelijk aantal woningen opgeleverd, maar bouwbedrijven krijgen nu te maken met de gevolgen van het lage aanbod nieuwe projectaannames uit die jaren. Waar er in 2010 nog 60.000 nieuwe huizen werden opgeleverd is de schatting dat dat aantal dit jaar naar beneden de 50.000 zal zakken. “Met angst om het hart moet je accepteren dat voor bouwbedrijven nu echt de bittere periode in aantocht is”, vertelt Jo Goossens van NVB.

De NVB voorziet voor 2012 een opleving tot hooguit 60.000 opgeleverde woningen. In 2013 duikt dit aantal weer onder de 50.000, waardoor de opleving van korte duur zal zijn. In 2007 en 2008 lag dit aantal nog rond de 80.000.

De onzekerheid bij de huizenkoper is volgens hem een belangrijke factor voor de dalende vraag naar nieuwbouwwoningen. De portemonnee van de consument heeft nog weinig van de recessie gemerkt, maar het heeft hem wel voorzichtig gemaakt. De markt voor dure elektronica en auto’s begint langzaam weer aan te sterken, maar het is van daaruit nog een grote stap naar de huizenmarkt. De onzekerheid wat betreft de hypotheekrenteaftrek, en de angst om een eigen woning niet te kunnen doorverkopen spelen mee. Deze factoren zorgen samen voor een enorme blokkade van de doorstroming in de woningmarkt.

De sombere prognoses van de NVB staan haaks op de voorspellingen van het EIB. De EIB verwacht dat de totale productie van de bouw in 2011 met 1 procent toeneemt. Dat komt voornamelijk door een herstel in de woningbouw. De utiliteitsbouw blijft nog wel onder druk staan. Vanaf 2012 laat de bouw een stevig herstel zien, zo meent het EIB.

De NVB is het niet met het EIB eens. “Met name voor 2011 zijn wij aanmerkelijk somberder. Dat constateren we aan de hand van het aantal verstrekte certificaten. Tegenwoordig wordt bijna 80 procent van de woningen verkocht met een bouwcertificaat. Dat biedt de koper de zekerheid dat bij een faillissement van de bouwer de woning toch wordt afgebouwd. Die documenten worden afgegeven op het moment dat 70 procent van de woningen van het bouwproject verkocht is. Het EIB baseert zich niet op die bouwcertificaten, maar op afgegeven bouwvergunningen. Maar een afgegeven bouwvergunning wil nog niet zeggen dat er met de bouw gestart gaat worden. De realiteit is dat er pas met de bouw van een project wordt begonnen, als er 70 procent is verkocht.”

De NVB heeft bij de overheid diverse keren aangedrongen op meer aandacht voor de slechte situatie op de woningmarkt. Goossens: “Net als de NVM hebben we dat heel nadrukkelijk gedaan. Maar de boodschap van de centrale overheid is heel duidelijk: er is geen geld. Wij vinden ook dat de overheid over elkaar heen buitelende toezichthouders eens tot de orde moet roepen. De AFM wil een aanscherping van de regels op het gebied van hypotheken, zoals een verbod op tophypotheken. Dit zorgt opnieuw voor onzekerheid. We moeten niet doorschieten in regelgeving die de financierbaarheid van woningen voor mensen onderuithaalt.”