Geschiedenis van de Ronde van Italië

De Ronde van Italië is een wielerwedstrijd voor mannen in verschillende etappes die elk jaar op de Italiaanse wegen wordt georganiseerd. De eerste editie van de Giro, zoals de ronde vaak wordt genoemd, vond plaats in 1909. Ze werd georganiseerd door de populaire Italiaanse sportkrant Gazzetta dello Sport onder impuls van de redacteur Tullo Morgagni. De leider in het klassement draagt nog steeds de roze trui als verwijzing naar de kenmerkende kleur van het papier waarop de krant wordt gedrukt. De wedstrijd startte in Milaan en eindigde daar ook na 2448 km in 8 etappes. De winnaar van het evenement was de Italiaan Luigi Ganna.

De periode tussen 1925 en 1935 werd gedomineerd door de renner Alfredo Binda, die de wedstrijd met vijf overwinningen ook het vaakst won. Bij de editie van 1930 boden de organisatoren de renner na 3 opeenvolgende overwinningen zelfs een enorm bedrag aan om niet deel te nemen en zo de wedstrijd spannend te houden. Binda ging hierop in, maar keerde het volgende jaar terug. In 1930 troostte hij zich echter wel met een tweede wereldtitel en winst in 2 ritten van de Tour de France. In 1936 brak de renner zijn dijbeen en moest hij zijn fietscarrière stopzetten. Hij leidde wel nog het Italiaanse team naar verschillende overwinningen in de Tour de France.

Na Binda moest het Italiaanse wielrennen op zoek naar nieuwe toprenners. Die vond het in Gino Bartali en later ook in Fausto Coppi. De epische duels tussen deze twee atleten kregen na de onderbreking tijdens de oorlog ook een politiek kleurtje, waarbij de Christendemocraten zich achter Bartali en de linkse partijen zich achter Coppi schaarden.

Tot 1950 won geen enkele niet-Italiaan de Giro. In 1950 bracht de Zwitser Hugo Koblet daar voor het eerst verandering in. Vanaf de jaren ’50 werd de Italiaanse heerschappij in de ronde van Italië steeds meer uitgedaagd. Renners als de Luxemburger Charly Gaul slaagden erin de Italianen te verslaan, maar het merendeel van de zeges bleef toch op het Italiaanse palmares. Het duurde tot 1960 voordat Jacques Anquetil de Fransen hun eerste eindzege bezorgde.

In 1967 verscheen voor het eerst wielerlegende Eddy Merckx in de race. Hij won de Giro in totaal vijf keer in zeven jaar tijd. Twee andere Belgen, Michel Pollentier en Johan De Muhersteynck, wonnen de race respectievelijk in 1977 en 1978. Begin jaren tachtig maakten het Italiaanse duo Francesco Moser en Giuseppe Saronni furore in de Giro en wisselden ze de overwinningen af met de Fransman Bernard Hinault, die driemaal zegevierde.

Aan het begin van de jaren negentig wint de Spanjaard Miguel Indurain, een echte tijdrijder, tweemaal de ronde van Italië. Een andere bekende winnaar uit deze periode, de Italiaan Marco Pantani, was daarentegen een echte bergrijder. De overwinning van Pantani, die vaak ook de “Piraat” werd genoemd vanwege zijn geschoren hoofd en oorringen, was niet vanzelfsprekend. Hij kwam tijdens de Giro van 1997 zwaar ten val en moest opgeven. Er volgde een lange revalidatieperiode. In 1998 was hij echter voldoende gerecupereerd om de zege te behalen. Tussen 1997 en 2007 wint tien jaar lang een Italiaan de ronde van Italië. In het jaar 2009 vierde de Giro zijn honderdjarig bestaan.

Naast successen en feestgedruis komt de Giro d’Italia echter ook soms in het nieuws met minder fraaie taferelen. In tegenstelling tot de autosport, denken we bij wielrennen niet meteen aan zware ongevallen. Waar auto’s er soms vanaf komen met enkele krassen, een herstelling van de autoruit of een korte garagebeurt, hebben fietsongevallen vaak fatale gevolgen. Zo kwam de Spanjaard Juan Manuel Santisteban om bij een zware val in Sicilië tijdens de eerste etappe van de Giro van 1976, net als de Italiaan Emilio Ravasio in 1986. Heel recent in 2011 kwam ook de beloftevolle 26-jarige Belg Wouter Weylandt zwaar ten val tijdens een tragische afdaling in de derde etappe. Hij werd gereanimeerd en overgebracht naar het ziekenhuis, maar het mocht niet baten.