Afschaffing statiegeld ondoordacht en onverantwoord

Dinsdag, 6 maart 2012. Staatssecretaris Atsma wil producenten toestaan om vanaf 2014 te stoppen met het statiegeldsysteem. Volgens René Hissink, operationeel directeur van flessenautomatenleverancier Tomra Systems, is dit een ondoordachte zet die meer zal kosten dan opleveren: 

“Mijn mening is natuurlijk gekleurd, zeker omdat ik me zorgen maak om onze medewerkers. Afschaffing van statiegeld kost direct werkgelegenheid, bij Tomra en telcentra alleen al werken meer dan 300 mensen. Dan heb ik het nog niet eens over het banenverlies bij supermarkten en toeleveranciers. Maar daarnaast ben ik ook vader en consument en erger mij bijna dagelijks aan al het zwerfafval langs de weg”.

Dit zijn echter niet de enige bezwaren. Statiegeld heeft al jarenlang bewezen een inzamelpercentage van 95% te bereiken. Het statiegeldsysteem voor de grote PET-flessen zorgt hierdoor voor ongeveer 30% van het klimaatvoordeel ondanks het relatief kleine volume. Gemengde inzameling bereikt slechts een inzamelingspercentage van 40%, als de doelstellingen al worden behaald. De vrijheid van keuze heeft namelijk tot op heden aangetoond nooit te resulteren in het behalen van de doelstellingen.

Een ander belangrijk argument voor het behoud van statiegeld is dat dit systeem als enige resulteert in een schone stroom PET (98% hoogwaardig hergebruik), die geschikt is voor bottle-to-bottle recycling. Bij gemengde inzameling wordt het materiaal vervuild en is er daarom slechts sprake van 20% hoogwaardig hergebruik.

In de statiegelddiscussie wordt daarnaast voornamelijk gekeken naar het standpunt van de tegenstanders zoals frisdrankproducenten en supermarktketens, wat doorklinkt als het standpunt van ‘het bedrijfsleven’. De voorstanders worden echter onvoldoende belicht. Zo is de Aldi openlijk voorstander van statiegeld (zij heeft hier een economisch rendabel systeem van gemaakt), en zij staat daarin zeker niet alleen. Diverse TNS Nipo onderzoeken hebben in de loop der jaren uitgewezen dat 91% van de Nederlandse bevolking voor behoud van statiegeld is en 71% zelfs voor uitbreiding van statiegeld op kleine flesjes en blikjes en ditzelfde geldt voor 94% van de Nederlandse gemeenten.

Vreemd is daarom de uiting van Atsma dat een akkoord is bereikt over afschaffing van statiegeld. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) betreurt het dat er geen melding is gemaakt van hun standpunt dat een beslissing over afschaffing van statiegeld niet nu, maar pas in 2015 kan worden gemaakt. Volgens de VNG moet eerst blijken of concrete of afrekenbare doelen over verduurzaming kunnen worden afgesproken en moet duidelijk zijn dat deze gerealiseerd worden. “Wij gaan er dan ook van uit dat de gemeenten de komende maanden niet in zullen stemmen met het voorstel voor de afschaffing van statiegeld”, aldus Hissink.

In omringende landen, zoals Duitsland, wordt het statiegeld zelfs alleen maar uitgebreid. Ook in Nederland is de infrastructuur van ruim 4.200 emballageautomaten al gereed voor inname van kleine plastic flesjes en blikjes. Opvallend is dat supermarkten in andere landen een vergoeding krijgen voor inname van de emballage waardoor er zelfs aan verdiend wordt, terwijl het CBL hier in Nederland nooit voor heeft gestreden, iets wat wel zou moeten.

Volgens Hissink kan Atsma afschaffing van statiegeld niet maken, omdat het systeem het meest duurzaam is en het grootste milieuvoordeel oplevert. Uitbreiding van statiegeld biedt bijvoorbeeld een belangrijk wapen in de strijd tegen zwerfafval en plastic soep. 50% van het zwerfafvalvolume bestaat uit drankverpakkingen, een top-3 ergernis van de Nederlandse bevolking die gemeenten jaarlijks 200 miljoen euro kost. Door hogere inzamelresultaten met statiegeld kun je deze kosten beperken, wat weer leidt tot een lagere afvalstoffenheffing voor de burger. Het lijkt alsof Atsma niet naar deze argumenten wil luisteren, maar teveel beïnvloed wordt door de lobby van het verpakkende bedrijfsleven.

Tomra nodigt daarom alle voorstanders van statiegeld uit hun stem te laten gelden, door de petitie te tekenen op www.echteheld.nl.