Oorsprong van de sauna

Natuurlijk weten de meeste mensen wel wat een sauna is. Maar niet iedereen weet waar de sauna vandaan komt, wat de geschiedenis is en hoe een sauna in elkaar zit. Al voor Christus maakte men gebruikt van stoom en baden. Denk bijvoorbeeld aan de badhuizen van de Grieken, Turken en Romeinen. Maar in Finland kwam de échte sauna tot stand. In dit artikel lees je alles over de oorsprong van de sauna.

De oorsprong van de sauna
De houten sauna zoals we hem tegenwoordig kennen komt oorspronkelijk uit Finland. De eerste sauna’s werden daar gemaakt, maar zagen er toen nog behoorlijk anders uit. Tijdens de winter maakte ze daar kuilen in de helling van een heuvel. Deze kuilen overdekte ze en gebruikte ze als schuilplaats om in de winter warm te blijven. Later kregen deze holsauna’s een dak en deur.

In deze kuilen werden stenen opgewarmd totdat ze gloeiend heet waren. Door water over de stenen te gooien kwam er stoom vrij. Deze stoom zorgde voor meer verwarming. Nu nog zijn er in Finland een aantal van deze sauna’s te vinden. Ze werden oorspronkelijk gemaakt als warm onderdak, maar het ‘sauna’ gedeelte werd al wel afgescheiden van de woon- of leefruimte.

Van kuilen in heuvels ontstonden later half ondergrondse Maa sauna’s. Maa betekend in Finland ‘aarde’ of ‘grond’. De Finnen ontdekten dat een schuilplek onder de grond of deels ondergronds een goede isolatie biedt. Vanuit de holsauna’s en Maa sauna’s hebben zij de eerste sauna vormen ontwikkeld.

Rond de 19e eeuw ontstond de eerste rooksauna of Savu sauna, die meer lijkt op het model dat we nu ook nog zien. In deze houten of stenen rechthoekige sauna staat een open kachel met stenen.  De rook verlaat deze sauna via een gat in het dak of door de deur op een kier te zetten. Het nadeel van deze sauna is dat de sauna door de rook sneller zwart wordt van binnen.

Tot de 20e eeuw was de rooksauna de enige sauna die bestond. Ruim 100 jaar geleden ontwikkelde men een nieuw sauna systeem. Hierbij werden de sauna stenen bedekt met een metalen top in de vorm van een kegel. Deze werd vastgemaakt aan een schoorsteen waardoor de rook werd afgevoerd. De rooksauna had wel 4 uur nodig om op te warmen. Dit nieuwe model heeft minder tijd nodig.

Ontwikkeling van de hedendaagse sauna

In de rook- en schoorsteensauna gaat het vuur direct door de stenen heen. De saunagang kan pas beginnen als deze vlammen zijn gedoofd. Daarom ontwikkelde men in de jaren ’30 de nieuwe sauna waarbij het vuur de stenen juist niet direct raakt. De stenen liggen nu in een metalen bak boven het vuur. Deze sauna is al na 30 minuten klaar voor gebruik.

De nieuwste houten sauna’s, die met een elektrische kachel, zijn ontstaan in de jaren ’70. In plaats van vuur worden nu elektrische resistors gebuikt om de sauna stenen op te worden. Het voordeel van de elektrische sauna is dat deze ook binnen in een gebouw geplaatst kan worden. Het gebruiksgemak is daarnaast behoorlijk vooruit gegaan. Met de komst van elektrische sauna’s is ook de infrarood sauna ontwikkeld.