Perfect licht – bijna zonder lamp

Een paar jaar geleden werden nog vooral decoratieve lichtbronnen ontwikkeld. Nu staat het licht zelf in de focus. Hiervoor hebben ontwerpers en producenten speciale lichtgeleidende materialen nodig.
Ze zijn sinds de gloeilamp de belangrijkste ontdekking in de verlichting: de light-emitting diodes, ofwel leds. Omdat hierbij de techniek onderhoudsarm, duurzaam en energiebesparend is, verdringen ze toenemend de andere lichtbronnen. Bovenop de technische voordelen bieden leds ook nieuwe mogelijkheden in het ontwerp.

Trend in de verlichting: Lichtpanelen in plaats van tl-buizen
De krachtige leds leiden bijvoorbeeld door hun compacte constructie tot plattere lichtbronnen, zoals de led lightpanels. Deze led-verlichting bestaat uit een gelijkmatig lichtgevende oppervlakte en is daardoor voor functionele verlichting voor kantoren, handel of bedrijven een visueel aantrekkelijk alternatief ten opzichte van gebruikelijke tl-buizen. Lichtpanelen zorgen bovendien voor een aangename niet-verblindende verlichting want hoe groter het verlichte gebied, hoe minder het licht verblindt.

Trend in de verlichting: Accenten zetten door de verlichting
Paneellampen kunnen niet alleen worden gebruikt voor functioneel licht in kantoren en dergelijke, ze kunnen ruimtes en hele gebouwen een indrukwekkende uitstraling geven en daarbij een bijzondere sfeer creëren zoals de lightpanels van axis GmbH & Co. KG uit Neurenberg. „Onze led-vlakverlichting is geen lamp die even aan het plafond wordt gehangen maar een hoogwaardige, op maat gemaakte oplossing voor architecturale verlichting“, legt Felix Szak, projectleider Licht bij axis uit. „Hierbij gebruiken wij licht niet op de eerste plaats als verlichting maar als medium voor vormgeving.“ De lightpanels genereren bijvoorbeeld grote (kleurige) lichtgevende oppervlaktes of spannende combinaties met doorschijnende en natuurlijke materialen, metaal of textiel.

Trend in de verlichting: Licht in plaats van lampen
Deze vlakverlichting is niet alleen nu een populair vormgevingselement in de architectuur, interieurdesign, winkelinrichting en standbouw, de klassieke verlichtingsmarkt is ook veranderd. Terwijl ontwerpers nog niet zo lang geleden vooral decoratieve lichtbronnen creëerden, staat intussen ook hier het licht in het middelpunt, zoals bij de modellen „Cielo“ en „Liviano“ van het merk Ocari. Bij alle twee modellen schijnt het licht van de leds door de gefreesde lijnen van de transparante lamp. „Het was het idee om het omhulsel te laten verdwijnen zodat het licht zelf de lamp werd“, beschrijft Daniel Schulz, mede-eigenaar van Boos & Schulz Design-bureau (BSD), het uitgangspunt voor zijn creaties. “Dit is voor mij de perfecte lamp: Ik wil geen omhulsel van metaal zien. Ik wil licht zien als de lamp aan is.“

Lichtgeleidende materialen zijn nodig
Ontwerpers en producenten van lichtbronnen zoeken altijd naar speciale lichtgeleidende materialen zodat het licht op de voorgrond staat. De leds zelf produceren namelijk sterke spotlights die iemand zou kunnen verblinden. „Leds hebben een materiaal nodig dat hun licht in een aangename verlichting verandert“, zegt Matthias Schäfer, manager van het marktsegment Visual Communication and Lighting bij Evonik. „PLEXIGLAS® biedt door zijn uitstekende lichtgeleiding legio mogelijkheden: Ultra-platte verlichtingselementen op groot formaat zijn met ons merkacryl net zo realiseerbaar als buitengewone vormen.“
Hiervoor zijn verschillende varianten van het materiaal beschikbaar, zoals platen, buizen, staven en ook vormmassa in tal van kleuren, oppervlaktes en structuren. PLEXIGLAS® led is bijvoorbeeld een variant van het merkacryl dat speciaal is geoptimaliseerd voor de eisen van moderne lichtbronnen. Een kwaliteit die ook de uitvinder van het lightpanel overtuigde: „Bij onze tests bleek PLEXIGLAS® led door de hoge lichtextractie-eigenschappen de beste oplossing voor de plaat waarin we het licht zijdelings laten stralen“, vertelt Szak. „Met PLEXIGLAS® wordt het oppervlakte gelijkmatig verlicht zonder zichtbare verschillen in helderheid.“

PLEXIGLAS® beschikt over een uitstekende lichtgeleiding
Naast deze speciale producten beschikt ook het standaardmateriaal PLEXIGLAS® GS over goede lichtgeleiding, zoals de creaties van Ocari laten zien: Hier leidt het merkacryl het licht van de leds eveneens in de complete component en verspreidt het licht door de gefreesde lijnen. “De lichtbron zelf verdwijnt zo volledig naar de achtergrond”, zegt Schulz. „Zonder de uitstekende lichtgeleiding van PLEXIGLAS® zou dit effect onmogelijk zijn.“ Perfect licht (bijna) zonder lamp.

„Leds moeten zijn gemaakt van een materiaal dat hun licht daarheen laat schijnen waar het gewenst is. PLEXIGLAS® biedt door zijn uitstekende lichtgeleiding legio mogelijkheden.“ zegt Matthias Schäfer, manager van het marktsegment Visual Communication and Lighting bij Evonik.

©Evonik

Bij verlichting gaat het niet alleen om ontwerp en functie: Licht heeft effecten op onze gezondheid, onze prestaties en ons welbevinden. Zo beïnvloedt bijvoorbeeld de kwaliteit van het licht op de werkplek de motivatie en de verlichting in winkels de feel-good-sfeer voor de klanten.